Doğaseverler İran’ın Susa şehrine giden ünlü Kral Yolu’nun başlangıcı olan, tarihte paranın ilk basıldığı yer olarak bilinen ve adını değerli taş turuncu kuvarstan alan Lidya’nın başkenti Sardes’e doğa yürüyüşü düzenledi.
Ekosistemi Koruma ve Doğasevenler Derneği’nin (EKODOSD) bu hafta sonu düzenlediği gezisinde Manisa İline bağlı Salihli ilçesi sınırları içerisinde bulunan ve tarihte ilk paranın basıldığı yer olarak ta bilinen Sardes’e yapıldı.
SARDES’İN AKROPOLÜ’NE ÇIKTIK
Ekodosd Başkanı Bahattin Sürücü, “Akropolden olağanüstü güzellikteki doğal peyzajı, verimli Gediz Ovası’nı, karlı dağlarındaki yüksek yaylalarını, ormanlarını, köylerini ve Salihli’nin yükseklerden muhteşem görülen manzaralarını izledik. Yürüyüşümüzün bitiminde, tanrıça Artemis’e ithaf edilen dünyada bulunan en büyük tapınaklardan biri olarak kabul edilen Artemis Tapınağı’na geldik. Sardes’in geçmişinden günümüze kadar olan hikâyeleri rehberimiz Yeşim Cinbaş tarafından üyelerimize anlatıldı” dedi.
ARTEMİS TAPINAĞI DOĞASEVERLERİ BÜYÜLEDİ
Başkan Bahattin Sürücü gezi ile ilgili izlenimlerini şöyle anlattı; “10 yıl önce geldiğimizde tapınağın sütunları ve taşlarının hepsi kararmış haldeydi. Tapınağın sütunlarının ve taşlarının tamamen açıldığını gördük. Artemis Tapınağı’nın 1914 ile 2014 yılları arasında geçen bir asır boyunca bakteriler ve likenlerin etkisiyle simsiyah bir görüntüye bürünmüş. Geliştirilen bir teknik sayesinde ılımlı bir biosit kullanımıyla, mermerlere zarar verilmeden mikroorganizmalar yok edilerek temizlenmiş.
Antik dönemden günümüze kadar, olduğu gibi hiç restore edilmeden koruna gelen tapınağın iki adet görkemli sütununa hayran kaldık. İncil’de adı geçen yedi kiliseden biri olarak kabul edilen, Artemis Tapınağı’nın yanı başında bulunan moloz taştan ve tuğladan yapılan M. Kilisesi’ni inceledik. Tapınağın önünde bulunan vinç, 1911 yılında Sardes’e getirilerek 1914’e kadar Artemis Tapınağı’nın kazılarında mimari blokların kaldırılması ve taşınmasında kullanılmış. El ile çalıştırılan vinç küçük bir lokomotif tarafından çekilerek, tapınak alanı etrafında hareket ettirilmiş. Lidya Kralı Kroisos tarafından, dünyanın ilk saf altın ve gümüş sikke üretiminin gerçekleştiği Lidya altın arıtımevinde, o dönemdeki işleyişi ve uygulamaları yerinde dinledik. Tanrıça Kibele’ye adaklar için kurulan sunağı inceledik. İlk Yahudi tapınaklarından biri olan ve dünyanın üçüncü havrası olarak bilinen Sardes Sinagog’unu inceledik. Burada dış mekândaki mozaiklerin cam kaplamayla korunduğunu, ancak iç mekandaki mozaiklerin ise korunmasız olduğu ve gelen ziyaretçiler tarafından üzerinde rahatlıkla gezildiğini gördük. Sardes’in en görkemli yapılarından biri olan Gymnasium kompleksini ve hamamını ziyaret ettik. Sardes’ten sonra yolumuz üzerinde bulunan Nazarköy’ü gezerek, Kuşadası’na geri döndük.” SEÇİL BAŞKAR